بیشتر مردم می گویند که کاتا: مجموعه ای از حرکاتی است که شما در کاراته انجام می دهید یا اینکه عده ای می گویند حرکاتی می باشد که در برابر حریف خیالی انجام می شوند.
• ike-kata (راه درست زندگی)
• yomi-kata (روش صحیح خواندن)
• tsukai-kata (روش صحیح استفاده از چیزی)
• hanashi-kata (روش صحیح صحبت کردن)
• denwa no uke-kata (روش صحیح دریافت یک تماس تلفنی)
• kangae-kata ( روش صحیح تفکر)
• tanomi-kata ( روش صحیح درخواست چیزی)
• kaimono-kata (روش صحیح خرید)
• و خیلی چیزهای دیگر...
تقریبا هر چیزی که انجام می دهید یک کاتا دارد. در حقیقت کاتا یک فرآیند مکانیکی از پیش تعیین شده است که نشان می دهد هر چیزی چگونه باید انجام شود. تقریبا جایی در ژاپن نیست که تحت تاثیر کاتا قرار نگرفته باشد. سبک وار، رفتار آیینی و بدون استثنا.
ژاپنی ها نسبت به روش یا عملی که با کاتا یکسان نباشد بسیار حساس هستند. احتمالا متوجه شده اید که این مشکل برای خارجی ها بسیار رخ داده است.
وقتی که برای اولین بار به اوکیناوا رفتم هیچ چیزی در مورد کاتا نمی دانستم. فقط می دانستم که کاتا تنها در کاراته است و از دیگر کاتاها (کاتاهای بالا) خبر نداشتم. یک روز وقتی به یکی از رستوران های اوکیناوا رفتم پس از ورود با چشم های بزرگ و ظاهر آمریکایی ام توجه همه را به خود جلب کردم. همه به گونه ای به من نگاه می کردند که انگار اینجا جای خارجی ها نیست. من بدون توجه به این موضوع روی میز نشستم و به منوی بزرگی که بر روی دیوار زده بودند نگاه کردم. در این منو سر آشپز نوعی ماهی را به عنوان غذای پیشنهادی معرفی کرده بود و من هم تصمیم گرفتم آن را امتحان کنم. برخلاف آنکه تصور می کردم که این بهترین غذا است طعم و بوی خیلی بد و ناخوشایندی داشت.
چند نفر به من نگاه کرده و با چشم اشاره کردند که به میزی که در کنار در برای گذاشتن کفش در آن استفاده می شد نگاهی بیاندازم. پس از آن متوجه شدم که هر کس وارد اینجا می شود ابتدا کفش های خود را در می آورد و سپس به داخل می آید. یکی از آنها جلو آمد و گفت تو هم باید کفش هایت را در بیاوری. من گفتم که خارجی هستم. او گفت برای حفظ هماهنگی همه باید از کاتا پیروی کنند، حتی خارجی ها.
در هر صورت، پس از 10 دقیقه انتظار بلاخره غذای من آماده شد و آن را برایم آورند. چیزی که آوردند یک سینی با بشقاب های کوچکی بود که در هر کدام از آنها ماهی، برنج و سبزی قرار داشت. من سینی را در جلو خود گذاشتم و بلافاصله ابروهای درهم کشیده پیرمردی که در میز روبرو نشسته بود را دیدم. باز هم چیزی اشتباه است.
او زیر لب چیزی به ژاپنی گفت و به طرف من آمده و سینی ام را چرخاند و گفت: برنج باید همیشه در سمت چپ قرار داشته باشد. او بر روی میز خود نشست و شروع به خوردن غذای خود کرد انگار که هیچ چیزی اتفاق نیافتاده است.
نمی دانم بخندم یا گریه کنم؟
اما ظاهرا این راه درست خوردن است! این tabe-kata است و ظاهرا همه آن را می دانند. شما دیدید که زندگی بدون کاتا برای ژاپنی ها غیر قابل تصور است. فرم (کاتا) تقریبا واقعیت خاص خود را دارد و معمولا قبل از ماده می آید. شاید من چپ دست باشم و بخواهم که برنج در طرف دیگر باشد؟ نه این کار درستی نیست! کاتا برای غذا خوردن نیست.
در جهان غرب، قوانین فرد گرایی و عمل گرایی هستند ما غالبا می گوییم ماده باید قبل از فرم بیاید. ما فکر می کنیم آداب و رفتار تلطیف تا زمانی که عملی باشند خوب هستند. به عنوان مثال در مقایسه رئیس آمریکایی که می گوید: " مهم نیست که چگونه آن را انجام می دهید، فقط باید آن را انجام دهید" و در مقابل رئیس ژاپنی می گوید: " برای من مهم نیست چه نتیجه ای دارد، فقط آن را درست انجام دهید.
